Орос хэлний хичээл - Угтварт тийн ялгал - Предложный падеж

Угтварт тийн ялгал - Предложный падеж

Энэ бүлэгт угтварт тийн ялгалын

Нэр үгийн хувирал
Төлөөний үгийн хувирал
Тэмдэг нэрийн хувирал
Хамт хэрэглэгддэг угтварууд
Хамт хэрэглэгддэг үйл үгсийн тухай тус тус үзэх болно. 

***Нэр үг

Угтварт тийн ялгал нь дандаа угтвартай хамт хэрэглэгддэг. -ком/чём гэсэн асуултад хариулагдана. Нэр үг нь угтварт тийн ялгалаар хувирахдаа хүйснээсээ үл хамаарч бүгд -е төгсгөл авна.

Эр үг : город - в городе, музей - в музее, словарь - в словаре

Саармаг үг : письмо - в письме, море - на море

Эм үг : комната - в комнате, деревня - в деревне

! -ь - ээр төгссөн эм үгийн төгсгөл нь -и болж хувирна.
    площадь - на площади

! -ия - аар төгссөн эм үг, -ие - ээр төгссөн саармаг үг нь -ии болж хувирна.
    здание - в здании, Россия - в России

 ! Зарим эр үг нь в/на угтварын ард -е төгсгөл биш -у төгсгөл авна.

    лес - в лесу, сад - в саду, берег - на берегу(эрэг дээр), пол - на полу(шалан дээр), аэропорт - в
    аэропорту(онгоцны буудал)

 

***Төлөөний үг

Я - мне                              Мы - нами

Ты - тебе                           Вы - вами

Он/она - им/ей                  Они - ими

 

***Тэмдэг нэр

Тодотгож байгаа нэр үг нь

Эр юм уу саармаг үг бол

   -ый/ой төгсгөлтэй үг нь -ом болж хувирна.

   -ий төгсгөлтэй бол -ем болно.

Эм үг бол

  -ый/ой төгсгөлтэй үг нь -ой болж хувирна.

  -ий төгсгөлтэй бол -ей болно.

Олон дээр байгаа үг бол

  -ый төгсгөлтэй үг нь -ых болж хувирна.

  -ий/ой төгсгөлтэй бол -их болно.
Жишээ нь:
Эр үг болон саармаг үг : новом, зимнем, дорогом
Эм үг : новой, зимней, дорогой
Олон тоо дээрх үг: новых, зимних, дорогих

 

***Угтварууд

в + чём
       1. тэнд энд гэсэн байршлийн утгыг илэрхийлэхдээ

             - битүү газрын доторхийг илэрхийлнэ. Жш: в столе(ширээн дотор), в комнате

             - Улс орон болон ихэнх газар нутгийн нэртэй хамт хэрэглэнэ. Жш: в Россий, в Москве
       2. -- сард гэсэн утгыг илэрхийлнэ.
            январь - в январе, февраль - в феврале, март - в марте, апрель - в апреле, май - в мае
       3. --

на + чём

       1. тэнд энд гэсэн байршлийн утгыг илэрхийлнэ.
             - Задгай газрыг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ. Жш: на столе(ширээн дээр), на станции

               (буудал дээр)

             - Үйл ажиллагаа болох газрыг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ. Жш: на концерте, на выставке

             - Зүг чиг, арал гэх мэтийг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ. Жш: на юге(өмнө зүгт),  

                на острове Чеджудо

               !Битүү газар юм шиг хэрнээ на угтвар авдаг үгс бий. Жш: на почте, на вокзале, на 
               заводе
       2. играть на чём буюу хөгжмийн зэмсгээр тоглох гэсэн утгыг илэрхийлнэ.
             Она играет на флейте.
       3. ехать/ездить на чём буюу унаагаар явах гэсэн утгыг илэрхийлнэ.
             Я езжу в школу на велосипеде.
       3. -- долоо хоногт гэсэн утгыг илэрхийлнэ.
             - У нас есть экскурсия на этой неделе. Энэ долоо хоногт явган аялалтай.

о + чём - юуны тухай
   Папа говорит о книге. - Аав номын тухай ярив.

   Я думаю о брате. - Би (дүүгийнхээ тухай) дүүгээ бодож байна.

   Теперь она знает о новом учителе.

   ! о угтвар нь нэгдүгээр биеийн төлөөний үгийн өмнө орохдоо обо мне болж хувирна.

 

***Үйл үгс

вспоминать о ком/чём - санах/дурсах

    Она часто вспоминает о том, когда она жила и училась в Петербурге. - Тэр Петербургт сурч,

    амьдарч байсан үеэ байнга дурсдаг.

ехать на + чём(унаа) - унаагаар явах

    Мы едем в центр города на автобусе. - Бид хотын төвөөр автобусаар явна.

ездить на + чём(унаа) - унаагаар явах(дараа тайлбарлая)

    Мы ездили в деревню на машине. Бид хөдөө машинаар явж ирсэн.

заботиться о ком/чём - санаа зовох

играть на чём - хөгжмийн зэмсгээр тоглох

    С девства она учится играть на скрипке. - Тэр багаасаа хийл тоглож сурсан.