Орос хэлний хичээл - Нэр үгийн олон тоо

Олон тооны хувирал

Энэ бүлэгт  олон тоон дээрх нэр үгсийн тийн ялгалын хувирлыг тус тус үзнэ.

***Нэрлэхийн тийн ялгал
Эр болон эм үг нь

• олон тоон дээр -ы төгсгөлийг авна.
• г, к, х, ж, ч, ш, щ - гийгүүлэгчийн ард -и төгсгөл авна.

Саармаг үг нь

• -а төгсгөл авна.
• -е - ээр төгссөн бол -я төгсгөл авна.

Жишээ:
Эр болон эм үг
  -ы : стол - столы,
  -и : музей - музей, календарь - календари, этаж - этажи, внук - внуки(ач), врач - врачи(эмч)
Эм үг
  -ы : газета - газеты
  -и : студентка - студентки, подруга - подруги, песня - песни, ночь - ночи
Саармаг үг :
  -а : окно - окна, слово - слова
  -я : поле - поля(зүлэг), упражение - упражения(дасгал ажил)
!Зарим эр үг олон тоон дээр -а/я төгсгөл авдаг.
   дом - дома, лес - леса, город - города, профессор - профессора,
   учитель - учителя, паспорт - паспорта, голос - голоса
!Зарим эр болон саармаг үгс олон тоон дээр -ья төгсгөл авдаг .
   сын - сыновья, брат - братья, друг - друзья
   стул - стулья, дерево - деревья
!Зарим үгсийн олон тооны хэлбэр нь уг үгнээсээ огт өөр байдаг .
  человек - люди, ребёнок - дети
!Тоологддоггүй нэр үгс(олон тоогоор хувирдаггүй үгс)
  время, вода, молоко, мясо, любовь, дружба
!Зөвхөн олон тоон дээр байдаг үгс
  часы, очки, деньги, брюки, каникулы
!Олон тоо болон тийн ялгалаар огт хувирдаггүй үгс
  кино, пальто, хобби, меню, интервью, такси, кафе,
  радио, евро, пианино, метро, кофе

*** Харьяалахын тийн ялгал
Эр үг :

• Үндсэн гийгүүлэгчээр төгссөн бол -ов төгсгөл авна.
• -ц-ээр төгссөн үг нь өргөлт нь төгсгөлдөө байвал -ов, үндсэндээ байвал -ев төгсгөл авна.
• -й төгссөн үг нь -ев төгсгөл авна.
• -ж,-ч,-ш,-щ-ээр төгссөн эр үг нь -ей төгсгөл авна.
• -ь-ээр төгссөн эр үг -ей төгсгөл авна.

Жишээ : 

• билет - билетов, дипломат - дипломатов
• конец - концов,, месяц - месяцев, иностранец - иностранцев
• герой - героев, музей - музеев
• карандаш - карандашей, врач - врачей

Эм үг :

• -а - аар төгссөн эм үгийн -а-г нь хасч бичнэ.
• -а - г хасч бичихэд сүүлийн гийгүүлэгч эгшиггүйдвэл сүүлийн хоёр гийгүүлэгчийн дунд -о жийрэглэнэ.
• -энэ үед сүүлийн 2 гийгүүлэгчийн урд талын гийгүүлэгч ж,ч,ш,щ бөгөөд үгийн үндсэндээ өргөлттэй бол -е-г жийрэглэнэ.
• -я - аар төгссөн эм үгийн -я-г нь хасч бичнэ.

           -я - г хасч бичихэд сүүлийн гийгүүлэгч эгшиггүйдвэл сүүлийн хоёр гийгүүлэгчийн дунд -е - г жийрэглэнэ.
         -энэ үед сүүлийн гийгүүлэгчийн ард -ь бичих тохиолдол байдаг.

• -ья төгссөн эм үг -ей төгсгөл авна.
• -ь-ээр төгссөн эм үг -ей төгсгөл авна.
• Зарим дүрмийн бус хувирдаг эм үгс

Жишээ : 

• газеты - газет, женщины - женщин, страница - страниц, фирма - фирм
• сумка - сумок, студентка - студенток
• ложка - ложек, точка - точек
• песня - песен
• деревня - деревень, неделя - недель
• семья - семей
• мать - матерей, дочь - дочерей

Саармаг үг :

• гийгүүлэгч + о төгсгөлтэй бол -о - г хасна
• -о - г хасч бичихэд сүүлийн гийгүүлэгч эгшиггүйдвэл сүүлийн хоёр гийгүүлэгчийн дунд -о жийрэглэнэ
• гийгүүлэгч + е төгсгөлтэй бол -ей төгсгөл авна
• -ие - ээр төгссөн бол -ий төгсгөл авна

Жишээ : 

• окно - окон
• поле - полей
• здание - зданий, общежитие - общежитий

*** Өгөх орших
Эр үг : билеты - билетам, дипломаты - дипломатам
Эм үг : газеты - газетам, женщины - женщинам
Саармаг үг : окна - окнам

*** Заах
Эр үг болон эм үг :

•     Идэвхгүй зүйлс нь хувирахгүй.
•     Хүн, амьтан гэж мэт идэвхтэй зүйлс нь харьяалахын тийн ялгалтай адил хувирна.

Саармаг үг : хувирахгүй
Жишээ : 

• Эр үг : билеты - билеты дипломаты - дипломатов
• Эм үг : газеты - газеты, женщины - женщин
• Саармаг үг : окно - окна

*** Үйлдэх
Эр үг : билеты - билетами, дипломаты - дипломатами
Эм үг : газеты - газетами, женщины - женщинами
Саармаг үг : окна - окнами

*** Угтварт
Олон тоон дээрх угтварт тийн ялгалын төгсгөл нь -ах,-ях хоёр юм.

• Олон тооны төгсгөл нь -ы бол -ах төгсгөл авна.
• Олон тооны төгсгөл нь -и бол -ях төгсгөл авна.
• Сүүлийн гийгүүлэгч нь г,к,х,ж,ч,ш,щ,ц - н бол -ах төгсгөл авна
• Олон тооны төгсгөл нь -я юмуу -ья байдаг эр болон саармаг үгс нь -ях төгсгөл авна.

Жишээ : 

• Эр үг : билеты - билетах, дипломаты - дипломатах, врач - врачах, брат - братьях, друг - друзьяах, сын - сыновьях
• Эм үг : газеты - газетах, женщины - женщинах, улица - улицах
• Саармаг үг : окна - окнах, поле - полях, дерево - деревьях

Орос хэлний хичээл - Угтварт тийн ялгал - Предложный падеж

Угтварт тийн ялгал - Предложный падеж

Энэ бүлэгт угтварт тийн ялгалын

Нэр үгийн хувирал
Төлөөний үгийн хувирал
Тэмдэг нэрийн хувирал
Хамт хэрэглэгддэг угтварууд
Хамт хэрэглэгддэг үйл үгсийн тухай тус тус үзэх болно. 

***Нэр үг

Угтварт тийн ялгал нь дандаа угтвартай хамт хэрэглэгддэг. -ком/чём гэсэн асуултад хариулагдана. Нэр үг нь угтварт тийн ялгалаар хувирахдаа хүйснээсээ үл хамаарч бүгд -е төгсгөл авна.

Эр үг : город - в городе, музей - в музее, словарь - в словаре

Саармаг үг : письмо - в письме, море - на море

Эм үг : комната - в комнате, деревня - в деревне

! -ь - ээр төгссөн эм үгийн төгсгөл нь -и болж хувирна.
    площадь - на площади

! -ия - аар төгссөн эм үг, -ие - ээр төгссөн саармаг үг нь -ии болж хувирна.
    здание - в здании, Россия - в России

 ! Зарим эр үг нь в/на угтварын ард -е төгсгөл биш -у төгсгөл авна.

    лес - в лесу, сад - в саду, берег - на берегу(эрэг дээр), пол - на полу(шалан дээр), аэропорт - в
    аэропорту(онгоцны буудал)

 

***Төлөөний үг

Я - мне                              Мы - нами

Ты - тебе                           Вы - вами

Он/она - им/ей                  Они - ими

 

***Тэмдэг нэр

Тодотгож байгаа нэр үг нь

Эр юм уу саармаг үг бол

   -ый/ой төгсгөлтэй үг нь -ом болж хувирна.

   -ий төгсгөлтэй бол -ем болно.

Эм үг бол

  -ый/ой төгсгөлтэй үг нь -ой болж хувирна.

  -ий төгсгөлтэй бол -ей болно.

Олон дээр байгаа үг бол

  -ый төгсгөлтэй үг нь -ых болж хувирна.

  -ий/ой төгсгөлтэй бол -их болно.
Жишээ нь:
Эр үг болон саармаг үг : новом, зимнем, дорогом
Эм үг : новой, зимней, дорогой
Олон тоо дээрх үг: новых, зимних, дорогих

 

***Угтварууд

в + чём
       1. тэнд энд гэсэн байршлийн утгыг илэрхийлэхдээ

             - битүү газрын доторхийг илэрхийлнэ. Жш: в столе(ширээн дотор), в комнате

             - Улс орон болон ихэнх газар нутгийн нэртэй хамт хэрэглэнэ. Жш: в Россий, в Москве
       2. -- сард гэсэн утгыг илэрхийлнэ.
            январь - в январе, февраль - в феврале, март - в марте, апрель - в апреле, май - в мае
       3. --

на + чём

       1. тэнд энд гэсэн байршлийн утгыг илэрхийлнэ.
             - Задгай газрыг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ. Жш: на столе(ширээн дээр), на станции

               (буудал дээр)

             - Үйл ажиллагаа болох газрыг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ. Жш: на концерте, на выставке

             - Зүг чиг, арал гэх мэтийг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ. Жш: на юге(өмнө зүгт),  

                на острове Чеджудо

               !Битүү газар юм шиг хэрнээ на угтвар авдаг үгс бий. Жш: на почте, на вокзале, на 
               заводе
       2. играть на чём буюу хөгжмийн зэмсгээр тоглох гэсэн утгыг илэрхийлнэ.
             Она играет на флейте.
       3. ехать/ездить на чём буюу унаагаар явах гэсэн утгыг илэрхийлнэ.
             Я езжу в школу на велосипеде.
       3. -- долоо хоногт гэсэн утгыг илэрхийлнэ.
             - У нас есть экскурсия на этой неделе. Энэ долоо хоногт явган аялалтай.

о + чём - юуны тухай
   Папа говорит о книге. - Аав номын тухай ярив.

   Я думаю о брате. - Би (дүүгийнхээ тухай) дүүгээ бодож байна.

   Теперь она знает о новом учителе.

   ! о угтвар нь нэгдүгээр биеийн төлөөний үгийн өмнө орохдоо обо мне болж хувирна.

 

***Үйл үгс

вспоминать о ком/чём - санах/дурсах

    Она часто вспоминает о том, когда она жила и училась в Петербурге. - Тэр Петербургт сурч,

    амьдарч байсан үеэ байнга дурсдаг.

ехать на + чём(унаа) - унаагаар явах

    Мы едем в центр города на автобусе. - Бид хотын төвөөр автобусаар явна.

ездить на + чём(унаа) - унаагаар явах(дараа тайлбарлая)

    Мы ездили в деревню на машине. Бид хөдөө машинаар явж ирсэн.

заботиться о ком/чём - санаа зовох

играть на чём - хөгжмийн зэмсгээр тоглох

    С девства она учится играть на скрипке. - Тэр багаасаа хийл тоглож сурсан.

 
 

Орос хэлний хичээл - Үйлдэхийн тийн ялгал

Үйлдэхийн тийн ялгал

Энэ бүлэгт үйлдэхийн тийн ялгалын

Нэр үгийн хувирал
Төлөөний үгийн хувирал
Тэмдэг нэрийн хувирал
Хамт хэрэглэгддэг угтварууд
Хамт хэрэглэгддэг үйл үгсийн тухай тус тус үзэх болно.

 

*** Нэр үг

Үйлдэхийн тийн ялгалаар хувирсан үг нь өгүүлбэрт дангаараа орохдоо шууд бус тусагдахууны үүрэг гүйцэтгэж, -кем/хэнээр? -чем/юугаар? гэсэн асуултад хариулагдана.

Эр үг нь

• гийгүүлэгчээр төгссөн бол төгсгөл нь -ом болж хувирна.
• й болон ь-ээр төгссөн бол төгсгөл нь -ем/-ём болж хувирна.

Саармаг үг нь

• о-оор төгссөн бол төгсгөл нь -ом болж хувирна.
• е-ээр төгссөн бол төгсгөл нь -ем/ём болж хувирна.
• мя-аар төгссөн бол төгсгөл нь -менем болж хувирна.

Эм үг нь

• а-аар төгссөн бол төгсгөл нь -ой болж хувирна.
• я-аар төгссөн бол төгсгөл нь -ей/ёй болж хувирна.
• ь-аар төгссөн бол төгсгөл нь ью болж хувирна.

 

Жишээ нь:

Эр үг :

  Антон - Антоном, брат - братом

  музей - музеем, Сергей - Сергеем

  писатель - писателем словарь - словарём, рубль - рублём

Саармаг үг :

  утро - утром, молоко - молоком

  здание - зданием, солнце - солнцем

  имя - именем, время - временем

Эм үг :

  Анна - Анной, зима - зимой

  Мария - Марией, семьяа - семьёи

  ночь - ночью, любовь - любовью

!Дүрмийн бус худирдаг үгс: мать - матерью, дочь - дочерью

 

***Төлөөний үгс

Я - мной                                Мы - нами

Ты - тобой                             Вы - вами

Он/она - им/ей                      Они - ими

 

***Тэмдэг нэр

Үйлдэхийн тийн ялгалаар хувирсан нэр үгийг тодотгож буй тэмдэг нэр нь дараах байдлаар хувирна. Тодотгож буй үг нь

Эр үг юмуу саармаг үг бол

   -ый төгсгөлтэй үг нь -ым

   -ий/ой төгсгөлтэй үг нь -им

Эм үг бол

  -ый/ой төгсгөлтэй үг нь -ой

  -ий төгсгөлтэй үг нь -ей

Олон тоон дээрх үг бол

   -ый төгсгөлтэй үг нь -ыми

   -ий/ой төгсгөлтэй үг нь -ими

тус тус хувирна.

Жишээ нь:

Эр үг болон саармаг үг : новым, зимним, дорогим

Эм үг : новой, зимней, дорогой
Олон тоон дээрх үг : новыми, зимними, дорогими

 

***Угтвар

с + кем/чем - хэнтэй/юутай
! мной-той хамт хэрэглэхдээ со мной болно.

   Мы с братом играем в теннис.

   Я пью кофе с сахаром.
   Я пила чай с новым школьником.
   Сейчас её дети играют в футбол с друзьями.
   Мы с Анной часто вместе делаем домашнее задание.

над + чем - дээр

   Картина висит над столом.

под + чем - доор

   Кошка спит под столом.

перед + чем - урд

за + чем - ард

   Дети иргают перед/за домом.

между + чем - дунд 

  Дом находится между аптекой и банком.

 

*** Үйл үг

быть чем - юу болох

    Я буду президентом. - Би ерөнхийлөгч болно.

владеть чем - эзэмших,

заниматься чем - юугаар хичээллэх

    Мы занимаемся спортом. - Бид спортоор хичээллэдэг.

интересоваться чем - юуг сонирхох

пользоваться - эмчлүүлэх

поздравлять с чем - юуны мэнд/баяр хүргэх

   Поздравляю вас с днём рождения - Танд төрсөн өдрийн мэнд хүргэе.

   С новыс годом - Шинэ жилийн мэнд

стать чем - байх

    Я хочу стать художником - Би зураач болмоор байна.

считаться чем - юугаар хүндлэгдэх, бодогдох

являться чем - юугаар танигдах

   Москва является столицей России.

 

*** Хэрэглээ

1. Бусдад үйлдэгдэх төлөвт байгаа үйл үг(монгол хэл дээрх албан ёсны хэллэгийг нь мэдэхгүй байна)-ийн жинхэнэ үйлийн эзнийг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ. Жишээ нь :

   Стихи читаются поэтом - (Шүлэг яруу найрагчаар уншигдаж байна) Яруу найрагч шүлэг     уншиж байна.

2. Үйлийг үйлдсэн хэрэгсэлийг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ.

   Я пишу ручкой/крандашом - Би үзгээр/харандаагаар бичиж байна.
   Она открыла дверь клучом и вошла комнату. - Тэр түлхүүрээр хаалга онгойлгон өрөөнд орж ирлээ.
   Мальчик ест кашу ложкой. - Хүү халбагаар каш ууж байна.

3. Ажил мэргэжил, чадвараа илэрхийлэхэд

   Кем вы работаете? - Та юугаар ажилладаг вэ?

   Я работаю учителем/медсестрой - Би багшаар/сувилагчаар ажилладаг. (Би багш/сувилагч)
   Мой брат работает учителем в этой школе всю жизнь.

Eclipse - Error occured. See the .log file

Eclipse ажиллуулах гэтэл дараах алдааг заагаад ажиллахгүй байлаа.

Error occured. See the .log file

Энэ алдаа нь миний хамгийн сүүлд ажиллаж байсан ажлын талбар(workspace) - ыг уншуулахад гарч байна. Харин бусад ажлын талбарыг уншуулахад ясар ч асуудалгүй асаж байна. .log файлаа шалгатал хамгийн сүүлд бичигдсэн лог нь

!MESSAGE An internal error occurred during: "Initializing Spring UAA".
!STACK 0
java.lang.IllegalStateException: Job manager has been shut down.
 at org.eclipse.core.internal.jobs.JobManager.schedule(JobManager.java:1114)
 at org.eclipse.core.internal.jobs.InternalJob.schedule(InternalJob.java:430)
 at org.eclipse.core.runtime.jobs.Job.schedule(Job.java:462)
 at org.springframework.ide.eclipse.internal.uaa.UaaManager.start(UaaManager.java:382)
 at org.springframework.ide.eclipse.uaa.UaaPlugin$1.run(UaaPlugin.java:83)
 at org.eclipse.core.internal.jobs.Worker.run(Worker.java:53)

Google-дэж байгаад дараах аргыг оллоо.
1. command цонхоо ажиллуулад
2. eclipse хадгалсан хавтас руугаа ороод
3. дараах коммандыг ажиллуулаарай.
eclipse -clean -clearPersistedState

Eclipse дээр Андройд аппликейшн үүсгэх

Андройд аппликейшнаа байгуулахын өмнө eclipse, jdk, android sdk -уудыг татсан мөн eclipse дээр тохиргоонуудыг хийсэн байх ёстой. Энэ шатыг алгасаад шууд аппликейшн байгуулахаас эхлэе.
1. Шинэ аппликейшн үүсгэнэ.

2. Байгуулсан аппликейшн маань дараах байдалтай харагдана. (Project Explorer)

src, res болон gen хавтаснууд хоосон байна.
Эдгээр нь тус бүрдээ дараах файлуудыг хадгална.

src - эх код файлуудыг хадгална.
res - хэрэглэгчийн интерфейсийг үүсгэхэд хэрэглэгдэх layout xml файлууд, төрөл бүрийн имиж файлуудыг хадгална. Энэхүү хавтсыг нээж харъя.

    

gen - прожектыг "Build" хийхэд layout xml файлуудыг ашиглан автоматаар үүсдэг жава код файлууд. Өмнөх layout-ын тухай бичлэгэн дээр тайлбарласан байгаа. (Eclipse дээр прожектоо автоматаар тохиргоо хийлгэдэг болгохын тулд Project -> Build Automatically идэвхтэй болгоорой. )

3. Эхлээд src хавтсан дотор common нэртэй package байгууллаа. Энэ дотор бусад классууд дундаа хэрэглэх классуудыг байгуулж байх болно.

4. Хамгийн эхэнд өөрийн гэсэн FragmentActivity класс байгуулъя. Энэ классаа BaseFragmentActivity нэртэй FragmentActivty классаас уламжилсан класс юм.
Активити гэдэг нь нүдний өмнө ил(foreground) ажиллаж, хэрэглэгчийн үйлдэлд хариу өгч байдаг зүйл юм. Харин фрагмент нь өөрийн гэсэн амьдралын мөчлөгтэй, тусдаа үйл ажиллагаатай активити доторх нэг модул юм. Шинээр байгуулах активити нь FragmentActivty классыг нь уламжлан авснаар фрагментыг ашиглах боломжтой болно.

 

Орос хэлний хичээл - Заахын тийн ялгал

Энэ бүлгээс заахын тйин ялгалын

• Нэр үгийн хувирал
• Төлөөний үгийн хувирал
• Тэмдэг нэрийн хувирал
• Хамт хэрэглэгддэг угтварууд
• Заахын тийн ялгалаар хувирсан тусагдахуун хэрэглэдэг үйл үгсийн тухай үзэх болно.

*** Нэр үг
Заахын тийн ялгалаар хувирсан үг нь өгүүлбэрт дангаараа орохдоо шууд тусагдахууны үүрэг гүйэтгэж, -кого/хэнийг? -что/юуг? гэсэн асуултад хариулагдана.
Эр болон саармаг үгийн төгсгөл нь хувирахгүй.
Эм үг нь -у/ю төгсгөл залгагдана.
! -ь-ээр төгссөн эм үг нь хувирахгүй
! Эр үгс дунд хүн, амьтан зэрэг идэвхтэй биетийг нэрлэсэн үг нь харьяалахын тийн ялгалтай адил хувирна. (-а/-я төгсгөл залгагдана. -а/-я-аар төгссөн эр үг нь эм үгтэй адил хувирна
Жишээ:
Эр үг: журнал - журнал, музей - музей, словарь - словарь
Саармаг үг: слово - слово, здание - здание
Эм үг: музыка - музыку, песня - песню, осень - осень

*** Төлөөний үг
Я - меня                                  Мы - нас
Ты - тебя                                 Вы - вас
Он/она - его/её                       Они - их
3 дугаар биеийн төлөөний үг нь зөвхөн хүнийг ч биш эд зүйлсийг хүртэл төлөөлнө.

*** Тэмдэг нэрийн хувирал
Тэмдэг нэрийн тодотгож буй нэр үг нь заахын тийн ялгалаар хувирсан бол дараах байдлаар хувирна. Тодотгож буй үг нь

Эр үг бол : 

идэвхтэй нэр үг бол: ый/ой-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ого, ий-р төгссөн тэмдэг нэр нь -его

идэвхгүй нэр үг бол: хувирахгүй

Саармаг үг бол : ый/ой-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ое, ий-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ее

Эм үг бол : ый/ой-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ую, ий-р төгссөн тэмдэг нэр нь -юю

Олон тоон дээрх үг бол : ый-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ых, ий/ой-р төгссөн тэмдэг нэр нь -их

тус тус төгсгөлүүд залгагдана.

 

*** Хамт хэрэглэгддэг угтварууд

в/на что(газар/орон) - хаашаа
на что(ялгаа) - харьцуулахад

в что(цаг/гараг) - хэдэн цагт, аль гарагт

в что(спорт)  - юугаар (играть)

за что(шалтгаан) - юуны тулд (баярлах, уучлалт хүсэх)

через хугауаа - юуны дараа
 

Жишээ:
Куда вы идёте? Я иду в школу.
Он едет в Россию.
Мы идём в центр города. - Бид хотын төв рүү явж байна.

Давай встретимся в 5 часов. - 5 цагт уулзацгаая.

В воскресение мы была в зоопарке.

Извините за беспокойство. - Тав тухыг тань алдагдуулсанд уучлаарай.
Спасибо за помощь
Через минуту начинается фильм.

 

*** Хамт хэрэглэгддэг үйл үгс
благодарить кого за что/шалтгаан/ - баярласнаа илэрхийлэх/албан ёсны хэллэгт/
жаловать кому на что /шалтгаан/ - таалагдахгүй байх
звать кого(хэнийг) - дуудах/нэрлэх
знать кого/что(хэнийг,юуг) - мэдэх

играть в что(спорт) - тоглох
изучать что - судлах
купить что - худалдан авах

любить что(юунд) - дуртай

надеяться на что(юунд) - найдах
поздравлять кого(хэнд) с чем(юуны) - мэнд хүргэх/баяр хүргэх

показывать что - харуулах/үзүүлэх

приглашать кого куда(хаашаа) - урих
просить кого + ХҮҮ(үйл үг) - гуйх
прощать кого за что(шалтгаан) - уучлах
слушать что - сонсох
спешить в/на что:куда - юунд:хаашаа яарах
спрашивать кого(хэнээс) - асуух
учить что - сурах
хотеть кого/что(хэнийг,юуг)- хүсэх
читать что - унших
 

Жишээ:
Благодарю вас
На что вы жалуетесь? Таны хаана тааламжгүй байна?
Он иногда жалуется на друзей по классу. Түүнд хааяа ангийн найз нар нь төвөгтэй байдаг.
Он знает этого мальчика. Тэр энэ хүүг мэднэ.

Мой отец любит играть в шахматы. Аав маань шатар тоглох дуртай.

Мой друг изучает монголскую историю.
Она купила этот стул вчера. Тэр өчирдөр энэ сандлыг авсан

Я люблю музыку Чайковского.
Я надеюсь на то, что в будущем году всё будеть лучще.
Поздравляю вас с днём рождения.
Поздравляю тебя с новым годом.
Антон попросил меня помочь ему сделать домашнее здание - Антон намайг гэрийн даалгаварт нь туслахыг хүсэв.
Он пригласил домой нового школьника. Тэр шинээр ирсэн сурагч(эр)ыг гэртээ урилаа.
Она пригласил домой всех друзей. Тэр бүх найз нараа гэртээ урив.

Я слушаю музыку.

Мой корейский друг Мину учит русский язык.
Я учу новые слова.

Что вы хотите? Кофе или зелёный чай? Я хочу зелёный чай.

Мама читает журнал и папа читает газету.

*** Бусад хэрэглээ

1. Хоёр зүйлийг харьцуулахад ялгааг нь илэрхийлэхдээ : на + что(хэр хэмжээ)
2. Баярласнаа илэрхийлэхэд шалтгааныг хэлэхдээ : за + что(шалтгаан)
3. Уучлалт гуйхад шалтгаанийг хэлэхдээ : за + что(шалтгаан)
4. Хэдэн цагт гэсэн утгыг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ.
5. Аль гарагт гэсэн утгыг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ.
• понедельник - в понедельник(даваа гарагт), среда - в среду(лхагва гарагт)
6. Хэр зэрэг давтагдахыг илэрхийлэхдээ : сколько раз в что(цаг хугацаа)
7. Бүхий л өдөржингөө гэх мэт хугацааг илэрхийлэхдээ : весь что(хугацаа) = целый что(хугацаа)

Жишээ нь:
Мой брат старше меня на два года.
Благодарю вас за помощь!
Я встаю в девять часов.
В субботу я еду на дачу. Энэ хагас сайнд зуслангийн байр луугаа явна.
Я обычно звоню ей два раза в день. Би тэрэн лүү ихэнхдээ өдөрт 2 залгадаг.
весь день, целый день, всю осень, целую весну
ХҮҮ - үйл үгийн хувираагүй хэлбэр

Орос хэлний хичээл - Харьяалахын тийн ялгал

Энэ бүлгээс өгөх оршихийн тийн ялгалын

• Нэр үгийн хувирал
• Төлөөний үгийн хувирал
• Тэмдэг нэрийн хувирал
• Хамт хэрэглэгддэг угтварууд
• Өгөх оршихийн тийн ялгалыг шаарддаг үйл үгсийн тухай тус тус сурах болно.

***Грамматика

Харьяалахын тийн ялгалаар хувирсан үг нь өгүүлбэрт дангаараа тодотголын үүргээр орж, -кого/хэний? -чего/юуны? гэсэн асуултад хариулагдана. Харьяалахын тийн ялгалын -ого/-его төгсгөлийн -г үсгийг -в авиагаар дууддаг.

Эр болон саармаг үг нь -а/-я төгсгөл залгагдана.

Эм үг нь -ы/-и төгсгөл залгагдана.

!-а/-я-аар төгссөн эр үг нь эм үгтэй адил хувирна.

!зарим дүрмийн бус аргаар хувирдаг үгнүүд байдаг.

Жишээ:

Эр үг: Олег - Олега, Сергей - Сергея, Игорь - Игоря папа - папы, Миша - Миши

Саармаг үг: небо - неба, море - моря, время - времени

Эм үг: Лена - Лены, Таня - Тани, осень - осени, мать - матери, дочь - дочери

 

***Төлөөний үгийн хувирал

Я - меня                              Мы - нас

Ты - тебя                            Вы - вас

Он/она - его/её                   Они - их

!3дугаар биеийн төлөөний үг нь угтварын ард орох үед урд нь -н залгаж бичнэ.

Жишээ: у него/ у неё/ у них

! Ялгааг нь анхааралтай хараарай.

У неё нет сестры. - Тэрэнд эгч байхгүй.

У её брата нет подруга. - Түүний ахад найз охин байхгүй.

 

***Тэмдэг нэрийн хувирал

Тэмдэг нэр нь тодотгож буй нэр үгнийхээ тоо, хүйс, тийн ялгалаас хамаарч өөр өөр төгсгөл авна. Тодотгож буй үг нь

Эр болон саармаг үг бол : ый/ой-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ого, ий-р төгссөн тэмдэг нэр нь -его

Эм үг бол : ый/ой-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ой, ий-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ей

Олон тоон дээрх үг бол : ый-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ых, ий/ой-р төгссөн тэмдэг нэр нь -их

тус тус төгсгөлүүд залгагдана.

 

***Хамт хэрэглэгддэг угтварууд

без чего - юугүй/ямар нэгэн юмгүйгээр

для кого/чего - хэний юуны төлөө

до чего - хаа хүртэл мөн юунаас өмнө

из чего - хаанаас /гарал үүсэл болон харьяалалыг илтгэнэ/

из-за кого/чего - тэрнээс болж

от кого - хаанаас /эхлэлийн цэг нь хүн байх үед/
с чего - хаанаас /эхлэлийн цэг нь газар орон байх үед/
от чего до чего - хаанаас хаа хүртэл
с чего до чего - хэзээнээс хэзээ хүртэл

после чего - юуны дараа

у кого - хэнд /есть үйл үгтэй хамт хэнд юу байгааг илтгэнэ/

 

Жишээ:

кофе без сахара

Папа работает для вас.

Откуда вы-Та хаанахых вэ? Я из Монголии/из Москвы/из Кореи.

Я одоздал из-за дождя. Бороо ороод хоцорчлоо.

Я иду с работы/с почты.

Я иду от Юры.

от Сеула до Улаанбатора 3 часа на самалёте - Сөүлээс Улаанбаатар хүртэл онгоцоор 3 цаг явдаг.
Он работает с утра до вечера.
Максим палавает до завтрака. Максим өглөөний цайгаа уухаас өмнө усанд сэлдэг.

После школы он играет в теннис. Тэр сургуулиа тараад теннис тоглодог.
  

***Хамт хэрэглэгддэг үйл үгс

у кого болеть что - хэний юу нь өвдөж байгаа
бояться кого/чего - хэнээс/юунаас айх

у кого есть что - хэнд ямар нэгэн юм байх

желать кому чего - хэн нэгэнд юуг хүсэх

состоять из кого-чего - хэнээс/юунаас бүтсэн

Жишээ:
У меня болят зубы. - Миний шүднүүд өвдөж байна.

Я боюсь собаки.

Желаю вам здоровья и счастья.

!ихэнхдээ желать кому-г хасч хэлдэг

Спокойной ночи. Приятного аппетита - Сайхан хооллоорой.

 

***Хэрэглээ

1. 12, 13, 14-өөс бусад 2,3,4-өөр төгссөн тооны ард заах болон нэрлэхийн тийн ялгалын оронд ганц тоон дээрх харьяалахын тийн ялгалаар хувирсан нэр үгийг хэрэглэнэ.  
2. Юмсыг харьцуулахад хэрэглэнэ.
3. Өглөө, өдөр, оройн тэдэн цаг гэж хэлэхэд утро, день, вечер, ночь-ыг харьяалахийн тийн ялгалаар хувилгана. утро-утра, день-дня, вечер-вечера, ночь-ночи
4. Сар өдрийг хэлэхдээ сарыг харьяалахийн тийн ялгалаар хувилгана.
5. кого нет сейчас - Хэн нэгэн одоо алга байна  

Жишээ:
два карандаша, три ручки, четыре письма

Мой брат старше меня на два года.

У кого есть зеркало? У Любы.

Сейчас семь часов вечера.

Какое сегодня число? Сегодня тридцатое мая.
Олега сейчас нет на месте.



Http protocol

HTTP (HyperText Transfer Protocol) нь WWW (World Wide Web)-ээр HyperText өгч авалцах хэлэлцээр(протокол) юм. Энэ нь хэрэглэгч-серверийн(client-server) хооронд хүсэлт-хариу(request-response) явуулах замаар явагдана. Хэрэглэгч (жишээ нь: web browser) сервер (жишээ нь: web site) лүү http хүсэлт явуулна. Сервер нь аль нэг хост компьютер дээр ажиллаж буй аппликейшн бөгөөд хэрэглэгчээс ирсэн хүсэлтийн дагуу хэрэглэгчийг хүссэн resource(html файл) -оор хангаж өгнө.
Http хүсэлт/Http request
Хэрэглэгчийн сервер лүү явуулах хүсэлт нь дараах бүтэцтэй байна.

• Request line : http комманд, хүсч буй resource-ийн URI, http version. Жишээ: GET  /index.html  HTTP/1.0
• Header : хүлээн авах контентийн формат. Жишээ:

User-Agent: Mozilla/2.03Gold(WinNT:  I)

    Accept :  text/html,   img/gif

• Empty : header-ын төгсгөлийг илтгэнэ.
• Message body : нэмэлт контент

Http хариу/Http response
Серверээс хэрэглэгчид өгөх хариу нь дараах бүтэцтэй байна.

• Status line : http version, хариу код болон түүний тайлбар. Жишээ: HTTP/1.0   200   OK  /амжиллтай болсныг илтгэнэ/
• Header : сервер болон явуулсан контентийн мэдээлэл. Жишээ:

Date:Tue, 28 Mar 2000 06:18:26  GMT

Server: Apache/1.3.9 (unix)  tomcat/1.0  PHP/3.0.12

Last-Modified: Tue, 21  Sep 1999  02:35:00 GMT

• Empty : header-ын төгсгөлийг илтгэнэ.
• Message body : нэмэлт контент

Http комманд/Http method
Сервер нь хэрэглэгчийг өөрийх нь илгээсэн URI (unified resource indentifier)/URL(unified resource locator) дээр байгаа resource-оор хангах мөн тухайн resource руу чиглэсэн хэрэглэгчийн өгсөн коммандыг гүйцэтгэж гарсан үр дүн хэрэглэгч рүү явуулдаг. Http хэлэлцээрт тодорхойлсон гол коммандууд нь

• Get : тухайн uri дахь resource-ыг үзүүлэх
• Post :шинэ resource үүсгэх
• Put :тухайн uri дахь resource-ыг засах
• Delete :тухайн uri дахь resource-ыг устгах

Http 1.0 болон  Http 1.1 хоёрын ялгаа
Http-ийн онцлог нь хүсэлт явуулаад хариуг хүлээн авмагц сокет холбоогоо тасалдаг. Энэ тогтолцоог дараах зурган дээр тайлбарлав.

Хэрвээ дотроо зурган файл агуулсан баримтыг хүлээн авах бол эхлээд баримтыг хүлээн авахын тулд нэг холболт үүсгээд баримтыг хүлээн авмагцаа холболтоо таслана. Дараа нь зурган файлыг хүлээн авахын тулд холболт үүсгэнэ. Доорх зургийг харна уу.

Харин Http1.1 нь иймэрхүү олон контенттой баримтыг хүлээн авахдаа ганц удаагийн холболт хийж тэр нь бүх контентыг ээлж дараалан хүлээн автал холбоотой байдаг. Доорх зургийг харна уу.

Http-ийн энэ онцлогоос болж http сервер нь өмнө нь холбогдсон хэрэглэгч шинээр холбогдож байгаа хэрэглэгч хоёроо ялгах боломжгүй байдаг. Үүнийг шийдвэрлэхийн тулд

• Session
• Cookie
• Hidden from field
• URL rewriting

гэх мэт аргууд бий.
Ашигласан линкүүд
англи хэл дээр : http://en.wikipedia.org/wiki/Hypertext_Transfer_Protocol
солонгос хэл дээр: http://darkmirr.egloos.com/viewer/1237288, http://truth.yust.edu/kss/jsp/jsp1-7.htm

Орос хэлний хичээл - Өгөх оршихын тийн ялгал

Энэ бүлгээс сурах зүйлс: Өгөх оршихын тийн ялгалын

• Нэр үгийн хувирал
• Төлөөний үгийн хувирал
• Тэмдэг нэрийн хувирал
• Хамт хэрэглэгддэг угтварууд
• Өгөх оршихын тийн ялгалыг шаарддаг үйл үгс

***Грамматика
Өгөх оршихын тийн ялгалаар хувилсан үг нь өгүүлбэрт шууд бус тусагдахууны үүрэг гүйцэтгэж, -кому/хэнд? -чему/юунд? гэсэн асуултад хариулагдана.
Эр болон саармаг үг нь -у/-ю төгсгөл залгагдана.
Эм үг нь -е төгсгөл залгагдана.
!-а/-я-аар төгссөн эр үг нь эм үгтэй адил хувирна.
!-ь-ээр төгссөн эм үг нь -и төгсгөл залгагдана.
!-ия-аар төгссөн эм үгийн төгсгөл -ии болж хувирна.
Жишээ:
Эр үг: Олег-Олегу, Сергей-Сергею, Игорь-Игорю, папа-папе, дядя-дяде, Юра-Юре
Саармаг үг: небо-небу, море-морю
Эм үг: Лена-Лене, Таня-Тане, осень-осени, фамилия-фамилии, Россия-России

***Төлөөний үг
Я  - мне                                        Мы - нам
Ты - тебе                                      Вы - вам
Он/Она - ему/ей                          Они - им
!3дугаар биеийн төлөөний үг нь угтварын ард орох үед урд нь -н залгаж бичнэ.
Жишээ: К нему я ходила в понедельник.
***Тэмдэг нэр
 Тэмдэг нэрийн төгсгөл нь тодотгож байгаа нэр үгнийхээ хүйс, тоо, тийн ялгалаас хамааран хувирдаг. Тодотгож буй үг нь
Эр болон саармаг үг бол : ый/ой-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ому, ий-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ему
Эм үг бол : ый/ой-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ой, ий-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ей
Олон тоон дээрх үг бол : ый-р төгссөн тэмдэг нэр нь -ым, ий/ой-р төгссөн тэмдэг нэр нь -им
тус тус төгсгөлүүд залгагдана.

***Хамт хэрэглэгддэг угтварууд
к кому - хэнийд
по чему - хаагуур
! к угтвар нь 1р биеийн төлөөний үгний өмнө орохоороо ко болдог.
Жишээ:
ко мне
Мы идём по берегу реки - Бид голын эргээр явж байна.
Я сейчас еду к дедушке - Би одоо өвөөгийх рүү /унаагаар/ явж байна.

***Хэрэглэдэг үйл үгнүүд
верить/поверить кому/чему - хэнд/юунд итгэх
готовиться/приготовиться к чему - юманд бэлдэх
дарить/подарить кому - хэн нэгэнд бэлэглэх
дать кому чего - хэн нэгэнд юуг өгөх
желать кому чего - хэн нэгэнд юм хүсэх
звонить кому-хэн нэгэн рүү залгах
идти/эхать по чему - хаагуур явах\
идти/эхать к кому - хэнийх рүү явах
кому казаться что/кто - хэн нэгэнд тэгэж санагдах бодогдох /*Жишээн дээр тодорхой тайлбарлая*/
мешать/помешать кому + ХҮҮ - хэн нэгнийг юм хийхэд саад болох
кому надо,нужно/нужен/нужны/нужна + ХҮҮ - хэн нэгэн тэгэх хэрэгтэй байна
кому нравиться - хэн нэгэнд таалагдах
кому + байц/холодно, трудно,интересно .../ - хэн нэгэнд тийм/халуун, хэцүү, сонирхолтой/ байна
помогать/помочь кому + ХҮҮ - хэн нэгэнд юм хийхэд туслах
кому(ҮЭ) пора + ХҮҮ - тэгэх цаг болчихож/ одоо тэгэх ёстой
предлагать/предложить кому что - хэнд юуг санал болгох
путешествовать по чему - хаагуур аялах
разрешать кому + үйл үгийн хувираагүй хэлбэр /цаашид ХҮҮ гэж тэмдэглэе/ - хэн нэгэнд тэгэхийг зөвшөөрөх
рекомандовать кому что - хэнд юуг санал болгох
советовать кому + ХҮҮ - хэн нэгнийг юм хийлгэхээр албадах
учить/научить кого чему - хэнийг юунд сургах
учиться/научиться у кого чему - хэнээс юунд суралцах


***Хэрэглээ
Я веру ему. Я веру его словам.
Сейчас они готовиться к поездке В Россию.
Мама дала брату и сестре деньги.
По воскресеньям я звоню бабушке в деревно. - Бүтэн сайн болгонд би хөдөө эмээ рүүгээ утсаар ярьдаг.
Мне кажется, что Олег хороший друг.
Не мешай мне.
Мне нужно купить новый учебник. / Мне нужен новый учебник.
Я подарила ей хороший учебник русского языка.
Я всегда помогаю папе. Наташа помогает матери мыть фрукты.
Он предлагает ей дружбу, но она пока не отвечает. - Тэр түүнтэй үерхэе гэж гуйж байгаа боловч, бүсгүй одоохондоо хариу хэлээгүй л байна.
Я рекомендую вам посмотреть этот фильм.
Он учит студентов русскому языку.
Раньше я училась у неё русскому языку.
Сколько лет твоему брату? Сколько тебе лет?
Мне холодно. Вам интересно?
У меня сейчас урок по русскому языку.
Желаю вам счастья - Танд аз жаргал хүсье.
Мне пора идти домой - Гэртээ харих цаг болчиж.

Орос хэлний хичээл

Орос хэл

Дунд сургуулийн 5 дугаар ангиас эхлэн 10 төгстлөө орос хэл үзсэн боловч, одоо миний орос хэлний мэдлэг гэж дөнгөн данган мэнд мэдэхээс хэтрэхгүй. Нэг хэсэг хүмүүс орос хэлийг тоохоо больж, англи хэл гэж хошуурч байх үед л би яг орос хэл үзэж дээ. Миний төгсөх жил анх "Ерөнхий шалгалт" авдаг болсон юм. Би тэр үед хичээлээс гадуур англи хэлний дамжаанд сууж, ерөнхий шалгалтаа 5 жил сурсан орос хэлээр биш 6 сар үзсэн англи хэлээр өгч байсан юм.  Ингээд төгсөөд орос хэлийг бүр мартаад байтал дахин орос хэл сурах шаардлага гарч ирлээ. Энэ завшааныг ашиглаад орос хэлийг ядаж дунд түвшинд хүртэл эзэмшчихмээр байна.

Орос хэлний дүрмүүдийг нэлээн эмх цэгцтэй ангилж тайлбарласан солонгос хэл дээрх хичээл оллоо. Эндээс сурсан зүйлсээ цэгцлээд блогтоо тавьж байхаар шийдлээ. Орос хэл анхлан сурах гэж байгаа, нөхөн сэргээж байгаа хүмүүст хэрэг болох байх гэж найдаж байна.

Андройд хөгжүүлэгчийн хөтөч - Inflater, LayoutInflater

Inflater
Inflate гэдэг нь дүүргэх, хийлэх гэсэн утгатай юм байна. Тэгэхээр inflater-ын үүрэг бол layout файл дахь resource-н тодорхойлолтыг ашиглан  програм код дотор View-гийн хувилбарыг (instance) байгуулах юм. Inflater-ыг ашиглахын тулд түүний хувилбарыг шинээр үүсгэх шаардлагагүй, энэ нь аль хэдийн ажиллаж буй context дотор үүсгэгдсэн байдаг. Тиймээс context-оосоо inflater хувилбарыг дуудаж хэрэглэхэд болно.

Гол функц нь:

View inflate(int resource, ViewGroup parent)

resource Тодорхойлолтыг ашиглан View-г байгуулна.

parent нь шинээр байгуулсан view-ын эцэг viewgroup болно.

Эцэст нь анхаарах зүйл гэвэл энэхүү inflater-аар xml файлд урьдчилан тодрхойлсон resource-г л байгуулах боломжтой. Өөрөөр хэлбэл R -ээс дуудаж ирэх боломжтой resource-ыг л байгуулна. Код дотор тодорхойлсон resource-ыг байгуулах боломжгүй юм.

Хэрэглэх жишээ:

Байгуулах view LinearLayout байх үед

 
 



Андройд хөгжүүлэгчийн хөтөч - Fragment

Fragment

Fragment нь активити дахь UI-ын шинж чанар болон хувь(portion)-ийг тодорхойлж өгнө. Фрагмент нь өөрийн гэсэн амьдралын мөчлөгтэй, өөрийн гэсэн оролтын event-тэй активитигийн нэгэн модул юм. Фрагментийг активити ажиллаж байх хооронд активити дээр нэмж бас устгаж болдог. Нэг активити нь хэд хэдэн фрагментийг агуулж болох ба нэг фрагмент нь хэд хэдэн активитид хэрэглэгдэж болно.

Фрагмент нь заавал активити дотор агуулагдах ёстой ба фрагментийн амьдралын мөчлөг нь агуулагдаж байгаа активитигаасаа шууд хамааралтай. Жишээ нь: Активитиг түр зогсооход түүн доторх бүх фрагментууд мөн түр зогсоно. Гэхдээ активити ажиллаж байх хооронд түүн доторх фрагментуудыг нэмж хасч болно. Активити дотор ажилласан бүхий л фрагментууд активити доторх  back stack дотор тэмдэглэгдэж бйдаг. Тэгснээр хэрэглэгч "буцах" товч дарах тоолонд back stack-д тэмдэглэгдсэн фрагментуудыг нэг нэгээр нь анх ажилласны эсрэг дарааллаар ээлжлэн дуудаж ажиллуулж болно. Ингэж фрагментуудыг сольж ажиллуулах үйлдлийг хийхийн тулд FragmentTransaction-ыг ашиглана.

Фрагмент нь активитигийн ViewGroup-ын шатласан бүтцийн нэг хэсэг болон нэмэгдэнэ. Фрагмент нь өөрийн харагдах зохион байгуулалтыг тодорхойлдог. Фрагментыг активитид нэмэхийн тулд дараах хоёр арга байдаг.

1. Активитигийн layout файлд <fragment> элементийг нэмэх
2. Програм код дотор ViewGroup-т фрагментыг нэмэх

Активитиг хэдэн хэдэн фрагментуудад хувааснаар активити ажиллах явцад түүний харагдах байдлыг өөрчлөх боломжтой. Жишээ нь: Мэдээ унших активити дээр жишээ авая. Доорх зураг шиг зүүн талд нь мэдээний гарчгуудийг харуулах фрагмент байрлаж, баруун талд нь сонгосон мэдээний дэлгэрэнүйг харуулах фрагмент байрлууллаа Тэгснээр

мэдээнүүдийн гарчгийг харуулах нэг активити, мэдээний дэлгэрэнгүйг унших активити гэж тусдаа активити ажиллуулах хэрэггүй болох юм.

Андройд хөгжүүлэгчийн хөтөч - 3р бүлэг - AdapterView-г ашигласан өгөгдөл холболт

AdapterView-г ашигласан өгөгдөл холболт

AdapterView нь ViewGroup-ын дэд класс юм. Энэ нь layout-д өгөгдлийг дүрслэхэд хэрэглэгдэнэ. AdapterView  классаас уламжлагдан үүссэн дэд классууд нь ямар төрлийн өгөгдлийг ямар аргаар дүрслэхээрээ өөр хоорондоо ялгагдана. Жишээ нь: Gallery, ListView, Spinner гэх мэт. AdapterView  нь хоёр гол үүрэгтэй.

1. Layout-д өгөгдлийг дүрслэх
2. Хэрэглэгчийн сонгосон зүйлийг гүйцэтгэх

Өгөгдлөөр layout-г дүүргэх

Layout дээр өгөгдлийг дүрслэх нь AdapterGroup-ыг Adapter-тай холбосноор эхэлнэ. Adapter нь гадны эх үүсвэрээс өгөгдлийг авч ирнэ. Жишээ нь: Програм код доторх list, өгөгдлийн базын query үр дүн гэх мэт

Дараах жишээ код нь

1. Resource-д тодорхойлогдсон view-г ашиглан Spinner-г үүсгээд
2. Локал resource дахь өнгөний жагсаалтыг уншиж ирэх ArrayAdapter-г байгуулна.
3. ArrayAdapter-т тухайн Spinner-ыг холбоно.

 ArrayAdapter
Адабтерууд дундаас хамгийн энгийн нь ArrayAdapter юм. ArrayAdapter нь list object-ыг ListView дээр дүрслэн дэлгэх үүрэгтэй юм. Үүний тулд list object-н нэгж object-ийг ListView-ийн нэгж View оbject руу хувиргана. Өгөгдмөлөөр object-ын toString() функцыг дуудаж, гарсан бичвэрийг TextView дээр дүрслэнэ. Хүсвэл хөгжүүлэгч өөрийн шаардлагад нийцсэн custom ArrayAdapter байгуулан хэрэглэж болно. ArrayAdapter-ыг хэрэглэхийн тулд

1. Өгөгдлийн эх үүсвэр болсон Array-г зааж өгөх
2. Нэгж өгөгдлийг хэрхэн ViewObject дээр дүрслэхийг тодрхойлоход болно. getView() функц нь энэ үүргийг гүйцэтгэдэг.

Хэрэглэх жишээ:

Дээрх код нь дараах үйлдлүүдийг гүйцэтгэсэн байна.

1. ArrayAdapter-ыг байгуулах. Өгөгдлийн эх үүсвэр нь users нэртэй ArrayList бөгөөд

Андройд хөгжүүлэлт: Eclipse resource cannot be resolved or is not a field

Андройд дээр шинэ resource файл нэмээд түүнийгээ програм код дотроо дуудаж хэрэглэх гэтэл
resource cannot be resolved or is not a field ийм алдаа заагаад шинээр нэмсэн resource-г чинь танихгүй байвал дараах арга хэмжээг аваарай.

1. Дараах жишээн дээр үзүүлсэн шиг хэлбэртэй R class-ны импорт хэсгийг кодноосоо арилга. Жишээ : import mn.myandoird.test.R;
2. Project->clean хий.
3. Дахин R class-аа импорт хий.

Импортлох 2 төрлийн R класс байгааг анхаарна уу. Нэг нь андройд фреймворкийн resource-уудыг агуулсан import android.R; болон нөгөө нь прожектыг хөрвүүлэхэд бидний үүсгэсэн resource-уудыг хөрвүүлж бий болсон R класс Жишээ : import mn.myandoird.test.R;

Андройд хөгжүүлэгчийн хөтөч - 3р бүлэг - Layout-г тунхаглах

Layout-г тунхаглах

/Ихэнх нэр томьёог үнэхээр орчуулж барахгүй юм байна. Орчуулж байна гээд дараа нь өөрийнхөө болон өрөөлийн толгойг эргүүлж байхаар зарим үгсийг орчуулалгүй англиар бичих юмуу криллээр галиглаж бичиж байя./

 

Layout нь активитигийн UI-н бүтэц, загварыг тодорхойлж, хэрэглэгчид харагдах бүхий л элементүүдийг өөртөө агуулж байдаг. Хөгжүүлэгч нь хоёр аргаар layout -г тунхаглах боломжтой.

1. XML файлд UI-г урьдчилан тодорхойлох
2. Активити ажиллах явцад(at runtime) layout элементийн хувилбарыг үүсгэх

Хөгжүүлэгч нь энэ хоёр аргыг хоёуланг нь хэрэглэх боломжтой. Жишээ нь: XML файлаар UI урьдчилан тунхагласны дараа аппликейшн ажиллах явцад xml доторх UI object-н төлөвийг өөрчлөгдөхөөр програмчилж болно. 

Андройд фреймворк нь UI-г тунхаглах мөн залуурдах функцуудыг агуулж байдаг.

XML файлд layout-г тодорхойлсноор UI-н загвар бүтэц болон програм код хоёрыг тусгаарлаж өгсөн юм. Ингэснээр програм кодыг өөрчилсөн ч layout-г дахин уншуулж хөрвүүлэх шаардлагагүй мөн UI-н бүтэц нь ойлгомжтой болж байгаа юм. Жишээ нь: мобайл төхөөрөмж болгонд тохирсон эсвэл өөр өөр хэл дээр хэд хэдэн тусдаа layout үүсгэж, аппликейшн уншигдахад тухайн нөхцөлд тохирох layout-г хэрэглэж болох юм.

XML дэх элемент нь ижил нэртэй класстай, attribute нь ижил нэртэй функцтэй байдаг. Ингэж тохирох класс болон функцтэй нь ойролцоо нэр өгсөн нь тухайн элемент, аттрибют нь ямар үүрэгтэй болохыг ялгаж өгөхийг тулд юм.

XML байгуулах

Layout файл нь нэг язгуур элементтэй байх ёстой. Тэр View юм уу ViewGroup юм. Язгуур элементийг тодрхойлсны дараа түүний дотор өөр layout юмуу виджетийг тодорхойлох замаар шатчилсан view бүтцийг байгуулна. Жишээ нь:

 

Ингэж байгуулсан xml файлаа прожект доторх res/layout директорид хадгалаарай.

XML resource-г ачаалах

XML resource нь аппликейшныг хөрвүүлэх үед view resource-руу хөрвүүлэгдэнэ. Activity.onCreate() функц дотор setContentView() функцийг дуудаж, түүний параметрээр view resource-г дамжуулснаар resource ачаалагдана. onCreate() функцыг активити ажиллаж эхлэхэд андройд фреймворк дуудаж ажиллуулдаг юм. Жишээ нь:

Аттрибют - Attribute

View болон ViewGroup object нь өөрийн гэсэн Xml аттрибюттай байдаг. Эдгээр дунд тэдний эцэг view object-с уламжлагдан ирсэн аттрибютууд ч байна.

ID

View object гэх мэт бүхий л элементүүд өөрийгөө таниулах ID аттрибюттэй байх ба аппликейшныг хөрвүүлэх үед энэхүү ID нь бүхэл тоон утга авна. XML файл дотор id аттрибютэд утга өгөх: android:id="@+id/my_btn"

Андройд фреймворкд урьдчилан тодорхойлогдсон id resource-ууд байдаг. Эдгээрийг дуудаж хэрэглэхийн тулд android:id=@android:id/empty үүн шиг андройд гэсэн нэршлийг хэрэглэнэ. Ингэснээр андройд нь тухайн id resource-г прожезт доторх resource class дотор биш android.R class-аас дуудаж авчирна.

View-Г байгуулж, аппликейшнээс түүнийг дуудахдаа дараах үйл явцыг гүйцэтгэнэ.

1. Layout файл дотор view/widget-г байгуулж, түүнд id утга өгнө.
   
2. Програм кодны onCreate() функц дотор тухайн view object-н хувилбарыг байгуулж, тэр хвилбартаа layout-д урьдчилан тодорхойлсон view/widget-г хуваарилаж өгнө.

Layout параметр

Нэр томьёо

програм ажиллах явц - runtime

язгуур - root